De Dood

De Dood. Met een hoofdletter.

Wat zijn we er in deze Westerse samenleving toch bang voor met zijn allen.
Terwijl…Als je geboren wordt, weet je ook dat je ooit een keer zult sterven.

En dat geldt voor iedereen om je heen.
Mensen, dieren, planten…

Je weet dat die bos bloemen maximaal een paar weken mooi blijft.

Waarom kunnen we daar dan doorgaans beter mee omgaan dan met het feit dat we zelf sterfelijk zijn?

Het gaat toch over hetzelfde principe….

Levenskunst à la Montaigne;

De dood wacht ons allen onverbiddelijk op, dus accepteer je eigen eindigheid.
Ons lichamelijk verval is daar een teken van. Hoe moeilijk ook, het advies van Montaigne is om de natuurlijke wetmatigheden kalm te verduren. Het loopt uiteindelijk voor eenieder op de dood uit.

Het gaat hem bovenal om een goed leven, dus zijn visie van de levenskunst begint met “Leef goed”.
Besef dat het leven eindig is motiveert tot het beoefenen van levenskunst. Het is belangrijk om te leren omgaan met het idee van de dood. Dit vraagt van je om te wennen aan de gedachte dat de dood op de loer ligt en jou elk moment kan overvallen.
Niet alleen jouzelf, maar ook je naasten.

“Wij moeten de dood zijn vreemd-zijn ontnemen. Met hem omgaan, ons vertrouwd met hem maken en niets zo vaak in gedachten hebben als de dood.”

Het alternatief voor het onder ogen zien van de dood? Er niet aan denken?

Volgens Montaigne is dit de strategie van ‘de gewone mens’.
Een strategie die niet werkt, want het is onzin om te denken dat je er zo wel komt.
Het gevaar is groot om juist dán overvallen te worden door de dood in de eigen omgeving.

“Want als hij zich aandient, hen verrast en weerloos treft, schreeuwen ze moord en brand en zijn ze woedend, wanhopig, ontroostbaar.”

Het lijkt dus een stuk gemakkelijker en aantrekkelijker om het idee van de dood uit de weg te gaan, er niet aan te denken en het er niet over te hebben. Dit is niet juist volgens de Montaigne, want op deze wijze kan de angst voor de dood blijven regeren.
De basis voor de levenskunst is de dood vastberaden onder ogen zien en beseffen dat je je geen zorgen moet maken over het doodgaan zelf.

‘Als je niet weet hoe je moet sterven, geeft dat niet: Als het zover is, leert de natuur je dat wel, volledig en afdoende: zij zal het werk zorgvuldig voor je uitvoeren, maak je daar maar geen zorgen over. Dit besef vormt je en maakt je moedig en vastberaden.’

Reflectie over de dood en deze reflectie op je eigen leven betrekken is overigens wat anders dan eindeloos piekeren, steeds ronddraaien in vicieuze cirkels zonder dat het je iets oplevert. Je bezorgt jezelf alleen maar een onrustig leven door te piekeren over de dood, en een onrustige dood door te piekeren over het leven dat verloren is gegaan.

Zo gaat het leven je tegenstaan en word je angstig voor de dood.

“Want zoals de geest onmogelijk rust vindt zolang hij de dood vreest, zo kan hij, als hij zich niet door hem laat imponeren, zich op iets bijna bovenmenselijks beroemen, namelijk: Dat ongerustheid, gekweldheid en angst onmogelijk in hem kunnen huizen.”

Michel de Montaigne
Filosoof 16e eeuw